ترکیبات PFAS در آب و غذا: منابع، اثرات و روش‌های پیشگیری
مواد شیمیایی جاودانه یا PFAS (پر و پلی‌فلوروآلکیل):
PFASها گروه بزرگی از ترکیبات شیمیایی ساخته دست بشر هستند که مقاومت بالایی در برابر تجزیه دارند و به همین دلیل به عنوان «مواد شیمیایی جاودانه» شناخته می‌شوند. این ترکیبات به طور گسترده در صنایع تولید ظروف آشپزخانه نچسب، بسته‌بندی مواد غذایی، منسوجات ضدآب، کفش، لوازم آرایشی، و فوم آتش‌نشانی استفاده می‌شوند. قابلیت ماندگاری بالا و مقاومت در برابر آب و چربی باعث شده PFASها در محیط زیست و زنجیره غذایی تجمع یابند.
منابع ورود PFAS به بدن و غذا:
- آب آشامیدنی آلوده
- محصولات غذایی فرآوری‌شده و بسته‌بندی‌شده، به‌ویژه بسته‌بندی‌های نچسب و ضد‌نفوذ چربی مانند کیسه پاپ‌کورن و ظروف فست‌فود
- غذاهای دریایی (ماهی و سایر آبزیان)
- گوشت، تخم‌مرغ و سبزیجات تولیدشده با آب یا خاک آلوده
- ظروف آشپزخانه نچسب و قدیمی
- هوای آلوده و گرد و غبار محیطی
اثرات بر سلامت انسان:
تحقیقات نشان می‌دهد برخی انواع PFAS با افزایش ریسک سرطان، مشکلات باروری و بارداری، آسیب کبدی، اختلالات ایمنی و تجمع زیستی در بدن انسان و حیوانات همراه هستند. این ترکیبات به سختی از بدن دفع می‌شوند و ممکن است اثرات بلندمدتی داشته باشند.
راهکارهای پیشگیری و کاهش مواجهه با PFAS:
- مصرف فست‌فود، خوراکی‌های فرآوری‌شده و غذاهای بسته‌بندی‌شده را محدود نمایید.
- از ظروف شیشه‌ای یا استیل برای نگهداری و گرم کردن غذا استفاده کنید و ظروف نچسب آسیب‌دیده را دور بریزید.
- بلافاصله پس از خرید، مواد غذایی را از بسته‌بندی خارج کنید و در ظروف مناسب قرار دهید.
- تلاش کنید غذای خانگی، تازه و ارگانیک تهیه و مصرف نمایید.
- آب آشامیدنی تصفیه‌شده و مطمئن بنوشید و نسبت به آلودگی منابع آب حساس باشید.
- شستن دست‌ها قبل از غذا و استفاده از تهویه مناسب محیط زندگی سطح مواجهه را کاهش می‌دهد.
- کفش‌ها را هنگام ورود به خانه درآورید تا احتمال انتقال مواد آلوده کاهش یابد.
جمع‌بندی:
گرچه حذف کامل PFAS از محیط دشوار است، اجرای راهکارهای فوق می‌تواند میزان ورود این مواد خطرناک به بدن را تا حد خوبی کاهش دهد و به حفظ سلامت انسان و محیط زیست کمک کند. شرکت‌ها و تولیدکنندگان نیز باید در مسیر حذف PFAS از محصولات خود حرکت کنند.
منابع:
• مقاله اصلی سایت Medical-Xprt:
https://www.medical-xprt.com/news/what-are-pfas-in-water-how-do-they-affect-human-health-1185172
• کاهش مواجهه با مواد شیمیایی PFAS (rdiet.ir):
https://rdiet.ir/%da%a9%d8%a7%d9%87%d8%b4-%d9%85%d9%88%d8%a7%d8%ac%d9%87%d9%87-%d8%a8%d8%a7-%d9%85%d9%88%d8%a7%d8%af-%d8%b4%db%8c%d9%85%db%8c%d8%a7%db%8c%db%8c-pfas/
• معرفی و پیشگیری از PFAS در ظروف و غذا (eatware.com):
https://eatware.com/pfas-what-they-are-how-to-avoid-them/
• مقاله آموزشی Consumer Reports درباره پیشگیری از PFAS:
https://www.consumerreports.org/health/healthy-living/how-to-avoid-pfas-in-your-food-a3317791577/
• اخبار و توضیحات مربوط به سلامت درباره PFAS (FDA آمریکا):
https://www.fda.gov/food/chemicals/questions-and-answers-pfas-food