یک پاراگراف

چنين روايت شده که شرکت نفت دارسی در روزهای پايانی قراردادش بدهی هنگفتی بجای گذاشته بود و حفاريهای نفتی در سومار و قصرشيرين کرمانشاه باوجود نشانه های بيشمار نفت در منطقه، تنها بدهيهای اين شرکت را افزايش داده بود. اما پافشاری جرج رينولدز، مهندس برجسته انگليسی، توانست بر همه اين مصايب غلبه کند چرا که چاه شماره يک در تاريخ ششم خردادماه سال ۱۲۸۷ خورشيدی (۲۶ مه ۱۹۰۸ ميلادی) در ميدان نفتون، در زمينهای گرمسيری طايفه بختياری و در ۴۰ کيلومتری رودخانه کارون در شمال خوزستان، به نفت رسيد. آن دکل و چاه به ته نشسته امروزه در دل شهرستان مسجدسليمان واقع، و موزه نفت ايران ناميده شده است.

اما روايتی ديگر می گويد کمپانی هندشرقی يکی از بزرگترين شرکتهای صنعتی آن روزگار، پشتيبان مالی اين عمليات بود و قرار بوده عمليات حفاری تا دستيابی به نفت ايران ادامه يابد. گفته می شود روايتهای رسمی، بخشی از سياستهای پنهان و آشکار آن روزگار کمپانی هندشرقی بوده است. پس از آن، منطقه نفتخيز جنوب به مدت ۵۰ سال در اجاره بی قيدوشرط کمپانی نفت دارسی و با تغيير نام به تصاحب شرکت نفت انگليس و ايران درآمده، کلنی نفتون و سپس کلنی مسجدسليمان ناميده شد.

شرکت شهر مسجدسليمان با حاکميت مطلق شرکت نفت پايه ريزی شد. شهربانی، شهرداری، زندان، دادگاهها و کليه نهادهای شهری تحت قوانين دولت بريتانيا و از سوی کارگزاران شرکت نفت اداره می شدند. بعدها شرکت نفت انگليس و بختياری عاملی شد تا دولت بريتانيا به دولت مرکزی ايران بگويد بر سر سهم خود چندان اصرار نورزد. چرا که درآمدهای بی زحمت نفت، در داخل و جدالهای جهانی بر سر تصاحب چاههای نفت، سرآغاز تنش های بومی و جهانی شده بود.

برای مقابله با حاکميت دولت مرکزی ايران بر نفت، توطئه ها و غائله های بسياری همچون دولت دست نشانده شيخ خزئل و همکاری خوانين بختياری با شرکت نفت و مقابله شان با دولت مرکزی، صورت گرفت اما مهمترين و جالبترينشان، فتنه جيکاک جاسوس معروف اينتيليجنت سرويس بريتانياست که برای مقابله با ملی شدن نفت متوسل به امام زمان شده بود.

جيکاک که زبان فارسی را به لهجه بختياری به خوبی آموخته بود، با رفتن به ميان عشاير بختياری اعلام کرد امام زمان در منطقه حضور يافته و از کسانی که از حضرت علی و خاندانش پيروی می کنند خواسته دست از ملی شدن نفت بردارند.

جيکاک توانست به ياری ادعای ارتباطش با امام زمان، مردم منطقه را عليه لايحه نفت برانگيزد. اما فوران نفت و درآمدهای ناشی از آن برای کارگران بومی و منطقه تاثيرات مثبتی به بار آورد.

مسجدسليمان دارای بالاترين سطح آموزش عمومی، بهداشت و رفاه ساکنانش بود. هرچند هفتادسالگی اين شرکت شهر، که همزمان با روی کار آمدن جمهوری اسلامی شده بود به دليل مخالفت جدی اهالی اين شهر با معيارهای حکومت جديد، مورد خشم مقامات قرار گرفت و شهر رو به نيستی و فراموشی نهاد.

شرکت شهری که گشاينده راه صنعتی شدن ايران بود هم اينک در حال خاموشی آخرين چراغهای حيات خود است

لینک به منبع اصلی