پذیرش بومی دانشجو از نگاهی فرهنگی - اجتماعی

سید فخرالدین افضلی
شنبه بیست و یکم دی ۱۳۸۷، 19:29
آئین نامه پذیرش بومی دانشجو یعنی اختصاص بخش اعظم از ظرفیت دانشگاهها به دانشجویان همان استان پس از یک دوره اجرا با انتقادهای جدی روبرو شد. از جمله انتقادهای بسیار مهم ممانعتی است که با اجرای این قانون جهت جذب نخبگان شهرستانی در دانشگاههای درجه یک کشور که اکثراً در تهران و شهرهای بزرگ مستقر هستند بوجود خواهد آمد. این امر اتلاف سرمایه ها و استعدادهای عظیم انسانی را در آینده در بر خواهد داشت. اینکه جمع بسیار بزرگی از اندیشمندان و اساتید فعلی همان دانشگاههای بزرگ از استعدادهای شهرستانها هستند را نباید نادیده انگاشت. توجه دانشگاههای خارجی در جذب استعدادهای ایرانی صرف نظر از بومی بودن آنها نیز نکته در خود تاملی است. اما نگاه اینجانب به این امر نگاهی دیگر است که فکر می کنم با ذکر یک مثال بهتر بیان می شود. وقتی دانشجوئی از شهری دور افتاده (البته از مقیاس فاصله و از دید ما مرکز استانیها) به دانشگاهی مثل تهران یا شیراز می آید اولاً با خود فرهنگ بومی آن نقطه از کشور را می آورد و ثانیاً فرهنگ ملی که در تهران یا دانشگاههای مادر شهرهای بزرگ جاری است را با خود به شهر خود می برد و ثالثاً دانشجویان شهرهای بزرگ که کمتر به فرهنگهای محلی ایرانی که البته غالباً فرهنگ ناب و اصیل ایرانی هستند و کمتر مورد دستبرد فرهنگهای خارجی قرار گرفته اند از نزدیک با آنها آشنا شوند. با این دید بعد فرهنگی دانشگاه معنا می یابد و نقاط مختلف کشور مرتبط شده و ارتباطات انسانی - اجتماعی و سیاسی آینده کشور روانتر می شود. تصور بفرمائید شخصی همه مراحل دانشگاهی خود را در یک استان طی نموده باشد و سپس بشود استاندار یک محل یا نماینده مجلسشان(که البته بعید است استاندار بشود چون خودش مستلزم شناخت ملی است) بعد جلسه ای باشد که برای اولین بار بخواهد با تهرانی، اصفهانی،مشهدی و... سر یک میز مذاکره کنند. این فرد موفق تر است یا فردی که در طول چهار سال دوره دانشگاهی با فرهنگ های مختلف آشنا شده و مراوده داشته است؟ البته این یک مثال کوچک بود. به همین دلیل و دلایل بسیار زیاد دیگر Diversity از بعد فرهنگ بسیار مهم است حتی در بعد جهانی. با پذیرش بومی دانشجو این مفهوم نادیده انگاشته می شود. به نظر اینجانب صرف هزینه برای ساخت خوابگاهها یا صرف هزینه برای رفع مشکلات دانشجویان غیر بومی در برابر عدم رشد فرهنگی آنهم در بعد آموزش عالی و قشر فرهیخته جامعه ناچیز است و قانون پذیرش دانشجوی بومی در آینده فرهنگی - اجتماعی جامعه رو به رشد ایرانی تاثیرات ناگوار بهمراه خواهد داشت.