یک پاراگراف

فصل اول – کلیات

ماده 1- در این آئین نامه واژه ها و عبارات زیر به جای مفاهیم مشروح مربوط بکار میرود :

الف : سازمان غیر دولتی که در این آئین نامه سازمان نامیده میشود , به تشکلهائی اطلاق میشود که توسط گروهی از اشخاص حقیقی و یا حقوقی غیر حکومتی بصورت دواطلبانه با رعایت مقررات مربوط تاسیس شده و دارای اهداف غیر انتفاعی و غیر سیاسی میباشد .

 

تبصره 1- عناوین (( جمعیت )) , (( انجمن )) , (( کانون )), (( مرکز )) , (( گروه )), ( مجمع )) , (( شبکه )) , (( خانه )) , (( موسسه )) و نظائر آن می تواند به جای واژه (( سازمان )) در نامگذاری به کار گرفته شود .

تبصره 2- غیر دولتی : به این معناست که اجزای حکومتی در تاسیس و اداره سازمان دخالت نداشته باشند

تبصره 3- اهداف غیر سیاسی منظور از آن عدم فعالیت سیاسی تحت عنوان شخصیت حقوقی سازمان است .

تبصره 4- اهداف غیر انتفاعی عبارتست از عدم فعالیتهای تجاری و صنفی انتفاعی به منظور تقسیم منافع آن بین اعضاء , موسسان , مدیران و کارکنان سازمان .

ب – هیئت موئسس:به مجموعه اشخاصی گفته میشود که سازمان راتاسیس می نمایند

پ_پروانه فعالیت:سندی است که توسط مراجع مقرردراین آئین نامه بارعایت ظوابط مربوط درجهت تشکیل سازمان صادر می شود

ت_مراجع نظارتی:مشتمل بر فرمانداری (مرجع نظارتی شهرستان),استانداری(مرجع نظارتی استان)ومعاونت ذی ربط وزارت کشور(مرجع نظارتی فرااستانی وملی)می باشند که درحیطه این آئین نامه نسبت به نظارت بر سازمانهای غیردولتی درسطح شهرستان,استان وکشورمبادرت می ورزند.

ماده2_"سازمان"پس از اخذپروانه فعالیت وثبت برابر ضوابط این آئین نامه وسایرمقررات جاری دارای شخصیت حقوقی می گردد.

ماده3_موضوع فعالیت"سازمان"مشتمل بریک یا چند از موارد زیرمی باشد:

علمی,فرهنگی,اجتماعی,حماینی,بهداشت ودرمان,توانبخشی,محیطزیست,عمران وآبادانی ونظائر آن.

فصل دوم_حقوق وتکالیف

ماده4_"سازمان"مجاز است در محدوده ذیل متناسب با موضوع فعالیت خود در چهار چوب این آئین نامه وسایر قوانین ومقررات مربوط اقدام نمایند:

الف_ارائه خدمات امدادی مورد نیاز دستگاههای دولتی وعمومی غیر دولتی.

ب_اظهار نظرمشورتی وپیشنهادراهکارهای مناسب:

1- در فرآیند برنامه ریزی مراجع دولتی و عمومی غیردولتی در سطوح شهرستان , استان یا ملی برحسب مورد .

2- درمورد آثار و نتایج فعالیتهای دستگاههای دولتی و عمومی غیردولتی , نقائص و مشکلات موجود از جمله به مراجع و دستگاههای قانونی ذیربط .

پ – کمک به اجرای برنامه ها و پروژه های دستگاههای دولتی و عمومی غیر دولتی از طریق توافق و تفاهم با آنها .

ت – برگزاری اجتماعات و راه پیمائیها درجهت تحقق اهداف سازمان .

ث انتشار نشریه

ج- انجام هرگونه عملیات دیگر برای تامین اهداف مقرر در اساسنامه سازمان .

ماده 5 – (( سازمان )) مکلف است گزارش عملکرد اجرایی و مالی سالانه خود را حداکثر تا دو ماه پس از پایان هر سال مالی به مرجع نظارتی مربوط و نیز در طی سال , سایر گزارشهای عملکرد اجرایی و مالی را بنا به درخواست مرجع یادشده , حسب مورد ارائه نماید همچنین نسبت به انتشار خلاصه ای از گزارش سالانه مذکور برای اطلاع عموم , درمحدوده جغرافیایی فعالیت خود اقدام کند.

ماده 6 – نحوه تامین منابع مالی (( سازمان )) در چهارچوب قوانین و مقررات بشرح زیر میباشد :

الف : هدایا , اعانه و هبه اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از داخلی و خارجی و دولتی و غیر دولتی

ب : موارد وقفی اشخاص حقیقی و حقوقی

پ: وجوه حال از فعالیتهای انجام شده در چارچوب موضوع فعالیت , اهداف و اساسنامه (( سازمان )) و این آئین نامه .

تبصره 1- (( سازمان )) موظف است پیش از دریافت کمک از منابع خارجی , میزان  چگونگی آن را بصورت مشروح برحسب مورد به مراجع نظارتی مربوط اعلام نماید . مراجع مذکور در این گونه موارد موظفند ظرف حداکثر پانزده روز از تاریخ وصول اعلام یادشده , نسبت به نظر خواهی از وزارتخانه های اطلاعات و امور خارجه و بانک مرکزی اقدام نمایند موافقت دستگاههای اخیر الذکر ضروری است و این دستگاهها موظف به اظهارنظر در ظرف حداکثر مدت سه ماه از تاریخ وصول استعلام میباشد عدم ارائه پاسخ ظرف مدت یاد شده به عنوان نظر موافق تلقی میگردد .

تبصره 2- هزینه و درآمد هر((  سازمان )) باید در دفاتر قانونی ثبت گردد .

ماده 7- تقسیم دارایی , سود و یا درآمد (( سازمان )) در میان موسسان , اعضاء و مدیران و کارکنان آن قبل و پس از انحلال ممنوع است .

ماده 8- اساسنامه و فعالیتهای (( سازمان )) نباید مغایر با اصول قانون اساسی باشد .

ماده 9- (( سازمان )) موظف است امکان دسترسی بازرسان مراجع نظارتی مربوط را به اطلاعات و اسناد خود فراهم کنند .

ماده 10- فعالیت (( سازمان )) درهریک از کشورهای دیگر باید با کسب مجوز کلی از مراجع نظارتی فرا استانی و ملی باشد .

تبصره 1- مرجع یادشده , قبل از اعلام نتیجه به (( سازمان )) متقاضی می باید از دستگاههای دولتی ذیربط از جمله وزارت امور خارجه نظر خواهی نماید دستگاههای مذکور ظرف حداکثر یک ماه باید پاسخ لازم را ارائه دهند در غیر این صورت نظر آنها موافق تلقی میشود .

تبصره 2- مرجع مذکور باید حداکثر ظرف 45 روز از تاریخ تقاضا , پاسخ لازم را به متقاضی ارائه دهد .

تبصره 3 – ارائه تقاضای (( سازمان )) با محدوده فعالیت شهرستان و یا استان , حسب مورد ابتدائاً از طریق مرجع نظارتی شهرستان یا استان صورت میگیرد .

ماده 11- (( سازمان )) میباید در فعالیتهای خود , قوانین و مقررات و الگوهای رفتاری نهادهای مدنی را رعایت نموده و از ارتکاب اعمال مجرمانه خودداری نماید .

 

فصل سوم – صدور پروانه فعالیت

ماده 12- متقاضیان تاسیس (( سازمان )) مکلفند درخواست تاسیس (( سازمان )) و اخذ پروانه فعالیت را به مراجع صدور پروانه بشرح ذیل ارائه نمایند .

الف – چنانچه محدوده جغرافیایی (( سازمان )) مورد نظر آنان شهرستان باشد به فرمانداری محل :

ب : در صورتی که سطح محدود ه جغرافیایی یادشده , استان باشد به استانداری مربوط

پ : اگر محدوده جغرافیایی مورد نظر فرااستانی و کشوری است به معاونت ذیربط در وزارت کشور.

ماده 13: هیئت موسس باید دارای شرایط زیر باشند :

لف : داشتن حداقل هیجده سال تمام .

ب : تابعیت ایرانــــی

پ : ابزار التزام به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

ت : نداشتن محکومیت موثر کیفری به نحوی که موجب محرومیت از حقوق اجتماعی شود .

ث – عدم عضویت در گروههای محارب و معاند .

ج – دارا بودن صلاحیت تخصصی در خصوص موضوع فعالیت (( سازمان )).

تبصره – هیئت موسس باید دارای حداقل پنج عضو باشد .

ماده 14 – هیئت موسس برای دریافت پروانه فعالیت , می باید مدارک زیر را حسب مورد به مرجع در ماده (12) این آئین نامه ارائه نماید :

الف: فرم تقاضا نامه تکمیل شده :

ب : تصویر مدارک هویتی هیئت موسس

ت : اساسنامه (( سازمان ))

ث – اولین صورتجلسه هیئت موسس .

ماده 15 – اساسنامه (( سازمان )) باید حاوی موارد زیز باشد :

الف – اهداف (( سازمان ))

ب – خط مشی و سیاستهای کلی

پ – موضوع فعالیت

ت – مدت فعالیت

ث – مرکز اصلی فعالیت

ج – نحوه ایجاد شعب

چ- ارکان و تشکیلات (( سازمان )) نحوه انتخاب , شرح وظایف و اختیارات و مسئولیتهای آنها .

ح- صاحبان امضاهای مجاز

خ – شرایط پذیرش عضو

د – سرمایه و دارایی اولیه

ذ – منابع تامین درآمد و دارایی

ر – نحوه تغییر و تجدید نظر در اساسنامه

ز- نحوه انحلال

ژ- مشخص ساختن وضعیت دارائیها پس از انحلال

س – محدوده جغرافیایی فعالیت سازمان

تبصره 1- اساسنامه (( سازمان )) باید بر رای گیری آزاد از تمام اعضاء برای انتخاب مدیران و همچنین نحوه تغییر مدیران و دوره تصدی آنها و نیز تصمیمات اساسی در ایجاد هرگونه تغییر و تاثیر گذاری , تصریح کند .

تبصره 2- در اساسنامه (( سازمان )) میباید به صراحت , نحوه ارائه گزارشهای عملگرد اجرایی و مالی (( سازمان )) به اعضای خود و نیز نحوه بازرسی و حسابرسی (( سازمان )) مشخص شود .

تبصره 3- محدوده جغرافیایی فعالیت (( سازمان )) با پیشنهاد هیئت موسس و تایید مرجع صدور پروانه بر اساس شاخصهای تقسیمات کشور تعیین میشود .

ماده 16 – مراجع صدور پروانه فعالیت – موضوع ماده (12) این آئین نامه – پس از دریافت تقاضا نامه (( سازمان )) بایدظرف حداکثر یک ماه نظریه خود را نسبت به تائید یا رد تقاضا اعلام نمایند .

تبصره 1- مراجع مذکور موظفند جهت احراز شرائط مندرج در ماده (13) , از دستگاههای دولتی ذیربط استعلام کنند .

تبصره 2- چنانچه موضوع فعالیت (( سازمان )) امور تخصصی باشد وجود نظر موافق دستگاههای دولتی ذیربط حسب مورد , برای صدور پروانه ضروری است و اگر موضوع فعالیت (( سازمان )) در چند زمینه تخصصی باشد , اخذ نظر موافق کلیه دستگاههای دولتی مربوط لازم میباشد .

تبصره 3- دستگاههای دولتی ذیربط تخصصی – بجز مورد مذکور در تبصره (4) این ماده توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور مشخص و به وزارت کشور اعلام میگردد .

تبصره 4- چنانچه موضوع فعالیت (( سازمان )) امور پولی . مالی , اعتباری و یا قرض الحسنه باشد , دستگاه دولتی ذیربط تخصصی . بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران میباشد , نظر موافق بانک مذکور از جمله درخصوص صلاحیت تخصصی هیئت موسس ضروری است .

تبصره 5- در صورت تایید درخواست و صدور پروانه , متقاضی ( هیئت موسس ) برای ثبت بر طبق مقررات جاری کشور اقدام می نماید چنانچه مدارک لازم مقرر در آئین نامه ثبت تشکیلات و موسسات غیر تجاری – مصوب 1337 با اصلاحات بعدی به همراه پروانه فعالیت توسط متقاضی یاد شده به مرجع صلاحیتدار ثبتی ارائه گردید مرجع مذکور موظف به ثبت (( سازمان )) میباشد انتشار در روز نامه رسمی برابر مقررات مربوط صورت خواهد گرفت .

تبصره 6 – هیئت موسس می تواند .

الف : در صورت رد تقاضا در فرمانداری درخواست تجدید نظر را به استانداری مربوط تقدیم و چنانچه تقاضا مجددا ً در استانداری رد شود به معاونت ذیربط وزارت کشور مطرح شکایت کند .

ب – چنانچه تقاضا ابتدائا ً در استانداری رد گردد درخواست تجدید نظر را به معاون ذیربط وزارت کشور ارائه نماید .

تبصره 7- هیئت موسس چهارماه پس از صدور پروانه فعالیت . اسامی اعضا ( حداقل 30 نفر) و هیئت رئیسه را به اطلاع مرجع صدور پروانه مربوط میرساند در صورتی که (( سازمان )) دارای هیئت امنا ء باشد هیئت مدیره موظف است قبل از صدور پروانه , اعضاء هیئت امنا ( حداقل 9 نفر) را معرفی و هیئت رئیسه را انتخاب و صورتجلسه انتخابات انجام شده را بپیوست اسناد ارائه نماید .

ماده 17- هیئت مدیره و هیئت امناء ( حسب مورد ) بالاترین رکن سازمان است و میباید دارای شرایط مقرر در ماده (13) این آئین نامه باشد .

ماده 18- اعضای اصلی (( سازمان )) باید تابعیت ایرانی داشته باشند .

ماده 19 (( سازمان )) مکلف است هرگونه تغییرات در مفاد اساسنامه هیات مدیره . هیئت امنا ء و نشانی را به مرجع صدور پروانه مربوط اطلاع دهد درصورت اعلام عدم مغایرت تغییرات با مقررات این آئین نامه از سوی مراجع یادشده (( سازمان )) مکلف است وفق آئین نامه ثبت تشکیلات و موسسات غیر تجارتی – مصوب 1337 با اصلاحات بعدی – اقدام لازم را به عمل آورد .

فصل چهارم – نظارت

ماده 20 – وظایف مراجع نظارتی استان و شهرستان بترتیب در رابطه با سازمانهای غیر دولتی با محدوده فعالیت در سطح استان و شهرستان بشرح زیر میباشد .

الف – دریافت و بررسی اساسنامه متقاضیان تاسیس (( سازمان )) و اقدام به صدور پروانه فعالیت آنها پس از احراز شرائط و ضوابط مقرر در این آئین نامه :

ب – دریافت گزارشهای عملکرد اجرایی و مالی سالانه و در صورت لزوم موارد مقطعی .

پ – رسیدگی موردی به عملکرد اجرایی و مالی (( سازمان )) در صورت ضرورت .

ت – نظارت بر اجرای مقررات این آئین نامه .

ث – رسیدگی به عملکرد (( سازمان )) در مورد عدم رعایت مقررات این آئین نامه .

ماده 21- وظایف مرجع نظارتی فرا  استانی و ملی درمورد سازمانهای غیردولتی عبارتست از :

الف – نظارت و بررسی مشکلات سازمانهای مذکور و راههای توانمند سازی آنان و نیز چگونگی بهره مندی این سازمانها از اعتبارات بین المللی در چارچوب قوانین و مقررات .

ب – بررسی و اعلام نظر درخصوص درخواست (( سازمان )) برای کسب مقام مشورتی از شورای اقتصادی اجتماعی سازمان ملل متحد ( اکوسک ) و نیز پاسخگویی به استعلامات سازمانهای بین المللی درهمین زمینه , جهت انعکاس ان به مراجع ذیربط خارجی از طریق وزارت امور خارجه .

پ – رسیدگی و اعلام نظر و اخذ تصمیم نسبت به شکایات واصله از متقاضیان در خصوص تاخیر یا رد صدور پروانه فعالیت و سایر شکایات و اختلافات میان سازمانهای غیر دولتی با استانداریها و فرمانداریها

ت – بررسی تقاضا و صدور مجوز برای سازمانهای غیر دولتی با محدوده جغرافیایی فعالیت فرا استانی و ملی ودریافت گزارشهای عملکرد اجرایی و مالی سالانه و درصورت لزوم موارد مقطعی آنها:

ث – نظارت بر حسن اجرای مقررات این آئین نامه

ج – رسیدگی به عملکرد (( سازمان )) درخصوص عدم رعایت مقررات این آئین نامه

ماده22 – مراجع نظارتی موظفند در حدود فعالیت خود در صورت وصول گزارش و یا اطلاع از نقض آزادیها ی قانونی دیگران و یا ایراد تهمت , افتراء و شایعه پراکنی و یا عدم رعایت مقررات این آئین نامه از سوی (( سازمان )) از جمله دریافت غیر مجاز هرگونه کمک مالی و تدارکاتی از منابع خارجی , نسبت به بررسی آ با حضور مشورتی نماینده سازمان غیر دولتی مربوط و نماینده دستگاه دولتی تخصصی ذیربط اقدام نمایند و در صورت احراز حسب مورد , مراحل زیر را به اجراء گذارند .

الف -  تذکر شفاهی با مهلت یک ماهه برای اصلاح وضعیت 0

ب – تذکر کتبی با درج در پرونده با مهلت یک ماهه برای اصلاح وضعیت .

پ – اخطار کتبی با مهلت دو هفته ای برای اصلاح وضعیت

ت – تقاضای تعلیق و یا لغو پروانه فعالیت از دادگاه در صورت عدم اصلاح وضعیت .

تبصره – مرجع نظارتی . تنها برای یک مرتبه جهت ارائه تقاضای تعلیق مجاز میباشد .

ماده 23- چنانچه موضوع فعالیت (( سازمان )) امور پولی , مالی . اعتباری و یاقرض الحسنه باشد مرجع نظارتی در مورد آنها , بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران خواهد بود .

فصل پنجم – سایر مقررات

ماده 24- سازمانهای غیر دولتی که از مصادیق این آئین نامه قرار می گیرند و در اجرای مقررات جاری تاکنون ایجاد شده اند موظفند ظرف مدت یکسال از تاریخ لازم الاجرا شدن اسین آئین نامه , وضعیت خود را با مقررات این آئین نامه تطبیق دهند در غیر این صورت مراجع نظارتی برابر مقررات این آئین نامه با آنها برخورد خواهند کرد . دستورالعمل مربوط درچارچوب این آئین نامه توسط وزیر کشور ابلاغ خواهد شد .

ماده 25- انحلال (( سازمان )) اعم از اختیاری و قهری بر اساس مفاد ذیربط آئین نامه ثبت تشکیلات و موسسات غیر تجارتی – مصوب 1337 با اصلاحات بعدی – صورت میگیرد .

تبصره – چنانچه مدت فعالیت " سازمان " در اساسنامه به صورت محدود قید شده باشد , پس از انقضای آن وعدم تمدید بر اساس مقررات این آئین نامه " سازمان" خود بخود منحل می گردد.

ماده 26 – انجمنهای صنفی مشمول ماده (131) قانون کار اعم از کارگری وکارفرمائی واحدهای آموزش عالی و یا موسسات پژوهشی موضوع بند (ل) ماده (1) قانون اصلاح قانون تاسیس وزارت علوم و آموزش عالی – مصوب 1353 – آموزشگاههای علمی آزاد و نیز مدارس غیر انتفاعی موضوع قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی و نیز سایر تشکلهای غیر دولتی که در نص قوانین جاری صراحتا اجازه تاسیس و انحلال آنها به عهده دستگاههای دولتی گذارده شده است از شمول سازمانهای غیر دولتی موضوع این آئین نامه خارج میباشند .

تبصره مرجع صدور پروانه برای سازمانهای غیر دولتی تخصصی با رعایت مقررات این آئین نامه و با اخذ نظر دستگاههای ذیربط وزارت کشور است .

ماده 27- کلیه مقررات مغایر با آئین نامه از تاریخ تصویب ملغی الاثر میباشد .

 

 

محمدرضا عارف

معاون اول رئیس جمهور