یک پاراگراف

گاه نوشته های من

بررسی اثر شرایط بیابانی شبیه سازی شده بر کارایی برخی مالچها در شرایط فرسایش بادی (مطالعه موردی: رس،

سید فخرالدین افضلی دوشنبه بیست و سوم دی ۱۳۹۲، 11:0

بسمه تعالی

دانشکده کشاورزی

بخش مدیریت مناطق بیابانی

دفاع از پایان نامه کارشناسی ارشد 

عنوان پایان نامه:

بررسی اثر شرایط بیابانی شبیه سازی شده بر کارایی برخی مالچها در شرایط فرسایش بادی (مطالعه موردی: رس، پلیمر سنتزی، پودر سنگ)


ارائه دهنده:

محمد امیر کوپایی نیا

استاد راهنما:

دکتر سید فخرالدین افضلی

اساتید مشاور:

دکتر سید محمدعلی زمردیان

دکتر مسعود مسعودی

زمان: شنبه 28/10/92 

ساعت: 15-13

مکان: کلاس 102 آموزش


سمینار تونل بادی

سید فخرالدین افضلی یکشنبه بیست و چهارم آذر ۱۳۹۲، 19:37
سمینار تونل بادی آقای مهندس کوپائی نیا دانشجوی کارشناسی ارشد اینجانب در روز چهارشنبه همین هفته 26 آذرماه ساعت هشت و 45 دقیقه صبح در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز بر گزار خواهد شد.


لغو جلسه

سید فخرالدین افضلی چهارشنبه بیستم آذر ۱۳۹۲، 17:38
دوستان عزیزی که اطلاعیه جلسه سمینار آقای مهندس کوپائی در خصوص تونل بادی را در یافت نموده اند با پوزش برگزاری این جلسه در روز دوشنبه 25 آذر لغو و تاریخ جدید آن متعاقباً اعلام می شود.

با پوزش

بارش غبار، گذر علمی اجمالی بر پدیده "ریزگرد" در ایران(منشاء، آسیب، علت و راه حل)

سید فخرالدین افضلی جمعه یکم آذر ۱۳۹۲، 17:43
چکیده:

مشکل زیست محیطی "ریزگرها" چند سالی است که معضلات زیادی را برای ساکنان مختلف نواحی شهری و روستائی بوجود آورده است. علاوه بر آن مشکلات متعددی در حوزه های کشاورزی، سلامت، محیط زیست، صنعت و غیره را دامن زده است. مشکلاتی که پیش از این وجود نداشته است. در این مقاله سعی شده است با مروری بر مقالات ارائه شده توسط محققان در حوزه های مختلف علمی، همچنین ارائه نظرات مختلف نویسنده مقاله، گذری بر تئوری پیدایش ریزگرد، علت پیدایش این مشکل در ایران، مشکلات ناشی از آن در زمینه های مختلف و در نهایت راه حل پیشنهادی داشته باشد. 

این مقاله در نشریه داخلی انجمن مهندسان مشاور استان فارس و پس از سخنرانی در آن انجمن به چاپ رسیده است. 

جهت دانلود متن کامل آن در مجله اینجا را کلیک نمائید. 


متن کامل مقاله خارح از فرمت مجله ذکر شده بصورت زیر می باشد:

بارش غبار، گذر علمی اجمالی بر پدیده "ریزگرد" در ایران
 (منشاء، آسیب، علت و راه حل)
افضلی، سید فخرالدین
 استادیار بخش مدیریت مناطق بیابانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز-afzalif@shirazu.ac.ir

چکیده:
مشکل زیست محیطی "ریزگرها" چند سالی است که معضلات زیادی را برای ساکنان مختلف نواحی شهری و روستائی بوجود آورده است. علاوه بر آن مشکلات متعددی در حوزه های کشاورزی، سلامت، محیط زیست، صنعت و غیره را دامن زده است. مشکلاتی که پیش از این وجود نداشته است. در این مقاله سعی شده است با مروری بر مقالات ارائه شده توسط محققان در حوزه های مختلف علمی، همچنین ارائه نظرات مختلف نویسنده مقاله، گذری بر تئوری پیدایش ریزگرد، علت پیدایش این مشکل در ایران، مشکلات ناشی از آن در زمینه های مختلف و در نهایت راه حل پیشنهادی داشته باشد. 
کلمات کلیدی: ریزگرد، محیط زیست، فرسایش بادی

 
 
مقدمه:
نظر به اینکه در تاریخ بهمن ماه 1390 کنگره ملی در اهواز با عنوان "اولین کنگره بین المللی پدیده گرد و غبار و مقابله با آثار زیانبار آن" با شرکت محققان و عوامل اجرائی داخل و خارج از کشور برگزار گردید، که نویسنده مقاله در پنلهای بیابانزدائی، صنعت و پزشکی بعنوان داور حضور داشته و عضو کمیته علمی این کنگره بین المللی نیز بوده است. لذا در تدوین این مقاله علاوه بر تحقیقات  نویسنده مقاله، از منابع مستند و معتبر گزیده برخی مقالات مهم این کنگره بهره گرفته شده است و به هیچ وجه اخبار رسانه ای نقل قول نشده است. لذا این مقاله به نوعی حاصل پژوهش محققین برجسته بوده و نوشته ای بر اساس گزارش خبرگزاریها نیست. علیرغم محدودیت در تعداد صفحات، در نحوه تنظیم آن به روان سازی و گویائی مطالب علمی توجه شده است.
1. ریزگرد چیست؟ چگونه بوجود می آید؟
ریزگردها بطور غالب از ذرات بسیار ریز خاک یعنی سیلت و رس و کمی شن ریز تشکیل شده اند. ریزگرد یکی از پیامدهای فرسایش خاک یعنی فرسایش بادی محسوب می شود و یکی از دلایل عمده ایجاد و تشدید آن بی توجهی انسان به توسعه پایدار می باشد. این ذرات به دلیل وزن بسیار کم توانائی آن را دارند تا در صورت مهیا بودن سایر شرایط، کیلومترها در هوا معلق مانده و بتوانند مسافت زیادی را بپیمایند. این ذرات از نظر شیمیائی از فعالترین بخشهای شیمیائی خاک محسوب می شوند که به همین دلیل می توانند در منطقه برداشت (مثلاً اراضی کشورعراق) انواع کاتیونها یا مواد شیمیائی و آلی را به خود جذب و پس از کیلومترها در منطقه رسوب (مثلاً ایران) برجای بگذارند. همین امر حساسیت موضوع را دو چندان نموده یعنی خطراتی که به لحاظ آلودگی در محل برداشت وجود دارد به منطقه رسوب منتقل می شود، که البته علاوه بر مشکلاتی است که تنفس این ریزگردها بوجود می آورد.

2. منشاء برداشت ریزگردهای ایران.
در تحقیقی 12 مورد گرد و غبار مورد مطالعه قرار داده شده است. بر اساس مطالعات با استفاده از عکسهای ماهواره ای، آمایش زمینی، ایستگاه های هواشناسی سینوپتیک، نقشه های خاکشناسی و پوشش دو منشاء عمده خارجی برای ریزگردهای ایران شناسائی شده است:
الف – مسیر شمال غربی(غرب) – جنوب شرقی(شرق):  این مسیر جریان باد، ستونهای گرد و غبار شکل گرفته در کشورهای عراق و سوریه را به منطقه غرب ایران انتقال می دهد. این مسیر را می توان مسیر اصلی انتقال گرد و غبار دانست. تعداد 10 مورد از 12 مورد دارای چنین جهتی می باشند. با رهگیری این مسیر، محدوده ساحل غربی رودخانه فرات و ساحل شرقی رودخانه دجله، بعنوان کانون وقوع گرد و غبار مورد شناسائی قرار گرفت. 
ب- مسیر جنوبی – شمالی: از سواحل جنوبی خلیج فارس آغاز شده و به ایران غربی ختم می شود. از میان 12 مورد گرد و غبار تنها 2 مورد در این مسیر به سمت غرب ایران جا به جا شده اند. بررسی مسیر دوم نشاندهنده آن است که محدوده بیابانی شرق و جنوب شرق عربستان بعنوان محدوده مستعد در ایجاد آن می باشند.
با توجه به نقشه های رهگیری ترسیم شده و شناسائی مسیرهای جا به جائی گرد و غبار به غرب ایران می توان حدود کلی کانون های این پدیده را کشورهای عراق و سوریه به عنوان کانون اصلی و شرق و جنوب شرق شبه جزیره عربستان را بعنوان کانون ثانویه تولید گرد و غبار معرفی نمود(درویشی بلورانی و همکاران ; 1390).
لازم به ذکر است که منابع داخلی تشدید یا ایجاد کننده ریزگردها سهمی کمتر از حدود 5 درصد در ایجاد ریزگردها را دارند اما توجه به آنها نباید فراموش شود.

3. اثرات و مشکلات بوجود آمده توسط پدیده ریزگرد:
طوفانهای گرد و غبار منجر به تعطیلی مدارس، لغو پرواز هواپیماها، اخلال در عملکرد نیروگاههای برق، کاهش منابع آب (از بین رفتن منابع آب)، اختلال در سیگنالهای تلویزیونی، افزایش تعداد مراجعات به کلینیک ها به دلیل مشکلات تنفسی و موارد دیگر می گردد که در این مجال اندک فقط برخی موارد بررسی شده و مورد تحقیق قرار گرفته مورد اشاره قرار خواهند گرفت.
3.1. صنعت برق:
از میان صنایع مختلفی که مورد آسیب قرار می گیرند مطالعات تخصصی روی صنعت آب و برق استان خوزستان نشان داده است که ریزگردها پستهای برق این استان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. تعداد حوادث در سالهای 1387، 1388  به ترتیب از 783 به 1234 مورد رسیده است. همچنین این پدیده شبکه های توزیع برق را دچار مشکلات جدی نموده است و قطعی ها و خاموشی های زیادی را بوجود آورده است که آمار آن از سال 1387 یعنی 194 مورد به 383 مورد در سال 1388 رسیده است (حبیبیان و جورابیان; 1390).
3.2. محیط زیست و کشاورزی:
گرد و غبار می تواند منجر به تغییرات اقلیم در مقیاس جهانی و محلی، تغییر در چرخه بیولوژیکی، زمین شناسی، شیمیائی، و یا محیط زیست انسان گردد. آئروسلهای معدنی حاصل از گرد و غبار می تواند بر تشکیل ابر، خصوصیات ابر و میزان نزولات جوی اثر بگذارد. این اثر حتی مرجانهای اقیانوسها و دریاها را نیز از دستبرد خویش در امان قرار نداده است. غبار اتمسفری مانع از نفوذ نور خورشید شده و می تواند منجر به کاهش تولیدات کشاورزی به میزان 30-5 درصد گردد. ریزگردها می توانند کیفیت محصولات تولیدی را به میزان زیادی کاهش دهند بطوریکه حتی کاهش کیفیت خرما به نحوی که دیگر قابل فروش برای مصرف انسانی نبوده است را در پی داشته است(شاهسونی و همکاران ; 1391).
3.3. سلامت انسانی:
غلظت بالای ذرات در طوفانهای گرد و غباری باعث سینوزیت، برونشیت، آسم و صدمه به عملکرد دفاعی ماکروفاژها که منجر به افزایش عفونتهای بیمارستانی می گردد. همچنین تنفس غلظت بالای کلسیت (کربنات کلسیم) موجود در ذرات گرد و غبار منجر به عطسه و سلفه می گردد. یکی دیگر از اجزاء ذرات ریزگردها کوارتز(دی اکسید سیلیس) می باشد که تنفس این ترکیبات به مدت طولانی باعث بیماری سیلیکوریس می گردد. همچنان موجب آسیب به کلیه و کبد نیز می گردد. در ترکیب ریزگردها سایر عناصر سنگین و فلزات نیز موجود بوده که موجب ایجاد بیماریهای مختلفی می شود(زلقی و گودرزی ; 1390). طبق برخی گزارشهای علمی، وجود ترکیبات عناصر رادیو اکتیو در ریزگردها می تواند ناشی از کاربرد برخی تسلیحات در جنگ نیروهای غربی با عراق باشد که می تواند به بیمارهائی نظیر کم خونی و سرطان منجر شود(سرلک و سهراب پور; 1390).
3.4. ترسیب کربن (Carbon Sequestration) و گرمایش جهانی
گرمایش جهانی مشکلی است که توجه همه کشورها را به خود معطوف داشته است. از عوامل اصلی ایجاد این پدیده، افزایش آلاینده هائی همچون دی اکسید کربن و متان می باشد. یکی از فرآیندهای مؤثر در کاهش این گازهای آلاینده "سکوستریشن کربن" می باشد. مهمترین منبع اکوسیستم که دارای استعداد بالقوه در کاهش این آلاینده ها و به عبارتی ترسیب کربن دارد خاک می باشد. فرسایش بادی و به دنبال آن ایجاد ریزگردها به عنوان عامل تحریک کننده زوال کربن، هم از دیدگاه بهره وری کشتزارها و مراتع و هم در ارائه محاسبه دقیق کربن در مقیاس پروژه ای و هم در سطح ملی و جهانی نیازمند توجه و دقت است. بر طبق نتایج به دست آمده در منطقه دژگاه استان فارس، فرسایش بادی بطور معنی داری بر میزان کربن آلی خاک تاثیر معنی دار داشته است. این تحقیق و نظایر آن نشان می دهد که ریزگردها پدیده تشدید کننده گرمایش جهانی و عواقب ناشی از آن می باشد(فقیهی نیا و همکاران ; 1390).

4. دلیل بوجود آمدن ریزگردهای مورد بحث ایران
دلایل متعدد جهانی مثل گرمایش جهانی و خشکسالیهای اخیر را شاید بتوان در عرصه جهانی بدون تاثیر ندانست، ولی مواردی که دلیل این بحران شناخته شده است را می توان به موارد زیر خلاصه نمود:
4.1. ایجاد سدهای متعدد در ترکیه و طرحهای انحراف آب در سوریه: این دو به کم شدن آب زیر دست این سدها و عدم اختصاص حقابه و در نتیجه کم شدن منابع آبی جهت کشاورزی و عرصه های مرتعی آنها انجامیده است.
4.2. خشک شدن یا خشکانیدن تالاب های مهم در عراق و نواحی از ایران.
4.3. بی توجهی به کارهای احیای مناطق حساس به فرسایش بادی به دلایل سوء مدیریتی در عراق و ...

5. راه حل کنترل و مبارزه با ریزگردها
اقدامات تهاجمی جهت از بین بردن منشاء ریزگردها و اقدامات تدافعی جهت مقابله موقت و یا به عبارتی به حداقل رسانیدن آسیبهای آن دو گروه عمده به شرح زیر می باشند.
5.1. اقدامات تهاجمی:
5.1.1. رجوع به کنوانسیونهای بین المللی که ایران نیز سالهاست عضو آنها بوده و حق عضویت سالیانه می پردازد(افضلی و همکاران ; 1388).
5.1.2. ایجاد یک کارگروه یا کنسرسیوم منطقه ای تحت نظارت و رهبری نهادهای بین المللی یاد شده در بند قبلی با مشارکت کشورهای تحت تاثیر و عامل ایجاد ریزگرد. 
5.1.3. مشخص شدن سهم عاملیت، مالی، کاری و وظیفه هر کشورعضو.
5.1.4. برنامه ریزی سهم کاری هر کشور جهت اقداماتی که کنسرسیوم یاد شده علمی مشخص می نماید.
5.1.5. ایجاد ضمانتهای لازم جهت اجرائی شدن هر یک از اقدامات توصیه شده توسط کارگروه با نظارت بین المللی.
5.1.6. ایجاد دیپلماسی فعال و اراده سیاسی داخلی لازم جهت پیگیری آن و همراهی سایر بخشهای سیاسی و مدیریتی بین المللی و داخلی.
5.1.7. ایجاد دستورالعمل ها و قوانین بازدارنده و یا تشویقی بمنظور حفظ و حراست از منابع طبیعی و محیط زیست مرتبط داخلی جهت جلوگیری از اضمحلال منابع طبیعی مشابه در داخل کشور.
5.1.8. استفاده از جدید ترین روشها و بومی سازی روشهای مقابله با توجه به پژوهشهای نوین و استفاده حداکثری از قابلیتهای علمی و تحقیقاتی موجود(حکیمی بافقی و افضلی; 1390).
5.2. اقدامات تدافعی :
5.2.1. برنامه ریزی مشخص همه جانبه جهت کاهش اثرات ریزگردهای متهاجم به مناطق داخل کشور.
5.2.2. اقدامات فیزیکی محافظتی ساختمانها و تاسیسات در برابر ریزگرد. 
5.2.3. آموزش و فرهنگ سازی روشهای کاهش اثرات بر سلامت مردم همانند استفاده از ماسک یا نوشیدن شیر و ...
5.2.4. تدوین و اجرای روشهای به حداقل رسانیدن آسیب به بخشهای مختلف اقتصادی مثل: صنعت، کشاورزی، محیط زیست خشکی و آبی. 
5.2.5. ایجاد سازگاری برای زندگی با این وضعیت به نحویکه آسیب از ریزگردها تا زمانیکه ان شاالله این مساله حل شود، که به نظر اینجانب در زمان کوتاهی نخواهد بود.
نتیجه گیری کلی:
در این مقاله سعی شد از جنبه های مختلف به "ریزگردها" نگریسته شود. به عقیده اینجانب و نظر به ماهیت ریزگردها پرداختن صرف به تثبیت شنهای روان با هر بودجه و منبعی در عراق یا ایران شاید تنها درصد بسیار کوچکی از مشکلات ریزگرد را حل کند و به هیچ وجه علاج واقعه نیست. با توجه به مطالبات ملی و حساسیت موضوع، تشکیل باندهای محدود و خاص مشورتی و عدم استفاده از سایر ظرفیتهای فکری در استانهای مختلف کشور که متاسفانه در برخی موارد دیده شده است، به دور از منطق است و طبیعتاً نتایج آن بر آیند همه ظرفیتهای علمی – تحقیقاتی و اجرائی نخواهد بود. همچنین اتخاذ برخی تصمیمات، فقط هدر روی میلیادرها دلار سرمایه ملت ایران که فقط به سبز نمودن کشوری دیگر بیانجامد را در پی خواهد داشت 
.
 
منابع:
 افضلی، سید فخرالدین. روحی پور، سعید. عظیم زاده، حمیدرضا. (1388). هشداری فراتر از بحران. روزنامه کیهان.
حبیبیان، احمد.جورابیان، محمود. (1390). پدیده گرد و غبار و اثرات آن بر صنعت آب و برق خوزستان. اولین کنگره بین المللی پدیده گرد و غبار و مقابله با آثار زیانبار آن (pp. 1151–1160). اهواز.
حکیمی بافقی، سمیه السادات. افضلی، سید فخرالدین. (1390). اثر مالچ تهیه شده از ضایعات سنگبری بر میزان فرسایش بادی. اولین کنگره بین المللی پدیده گرد و غبار و مقابله با آثار زیانبار آن (pp. 975–982). اهواز.
درویشی بلورانی، علی.نبوی، امید.عزیزی، رسول.دهقانی، مریم. (1390). تعیین کانونهای گرد و غبار های غرب میانی ایران با استفاده از تکنیک سنجش از دور، رهگیری باد و بررسی ویژگیهای محیطی منطقه. اولین کنگره بین المللی پدیده گرد و غبار و مقابله با آثار زیانبار آن (pp. 7–18). اهواز.
زلقی، الهه.گودرزی، غلامرضا. (1390). آنالیز ذرات گرد و غبار و اثرات بهداشتی آن بر ساکنین در استان خوزستان. اولین کنگره بین المللی پدیده گرد و غبار و مقابله با آثار زیانبار آن (pp. 1061–1080). اهواز.
سرلک، منصوره.سهراب پور، مصطفی. (1390). مدلسازی انتشار ذرات معلق در شعر صنعتی اراک از طریق AERMOD و مقایسه نتایج با اندازه گیریهای INAA و AAS در شرایط عادی و زمان ورود ریزگرد. اولین کنگره بین المللی پدیده گرد و غبار و مقابله با آثار زیانبار آن (pp. 1161–1167). اهواز.
شاهسونی، عباس.یاراحمدی، مریم.مصداقی نیا، علیرضا. یونسیان، مسعود.جعفرزاده حقیقی فرد، نعمت الله.صولت، محمدحسین.سلیمانی، زهرا.ندافی، کاظم. (1391). اثرات طوفانهای گرد و غباری بر سلامت و محیط زیست. اولین کنگره بین المللی پدیده گرد و غبار و مقابله با آثار زیانبار آن (pp. 1123–1138). اهواز.
فقیهی نیا، مائده. افضلی، سید فخرالدین. مسعودی، مسعود. فلاح شمسی، سیدرشید. (1390). اثر فرسایش بادی بر هدر رفت کربن آلی خاک(مطالعه موردی:حوضه دژگاه، شهرستان فراشبند، استان فارس). اولین کنگره بین المللی پدیده گرد و غبار و مقابله با آثار زیانبار آن (pp. 1041–1049). اهواز.


جهت دانلود متن کامل آن در مجله اینجا را کلیک نمائید. 

 

خطری که شیراز را تهدید می‌کند

سید فخرالدین افضلی چهارشنبه دوم مرداد ۱۳۹۲، 8:30
نقل نوشته جناب آقای دکتر کوثر در روزنامه شرق 

خطری که شیراز را تهدید می‌کند 

 سید آهنگ کوثر . بنیانگذار علم آبخوان‌داری 

 از دریای سرخ تا تنگ سرخ

یادم آمد قصه اهل سبا -کزدم احمق صباشان شد وبا (مولوی)

باد صبا، که برای شیراز از جنوب خاوری (و از روی دریاچه مهارلو) وزیده و حافظ را به سرودن شعرهایی ماندگار برانگیخته، با خشک‌شدن «دریوی نمک» شیرازیان به دبور، بادی که در دوزخ می‌وزد، دگردیسی خواهد کرد. از آنجا که باد غالب دشت شیراز از تنگ سرخ می‌وزد، ساکنان سروستان و روستاهای پیرامون آن بیش از مردم شیراز در معرض آسیبی خواهند بود که سال‌هاست امان ساکنان اطراف دریاچه آرال را در آسیای مرکزی بریده است.

مواد بیماری‌زایی که در دریاچه وجود داشته و سال‌ها نیز به‌گونه پسماندهای کشاورزی، صنعتی، بیمارستانی و شهری به دریاچه مزبور وارد شده و بر اثر خشکیدگی نزدیک به دوسوم پهنه آن بخشی از مایه فرسایش بادی را فراهم آورده‌اند، به راحتی به ریه هر جاندار نفس‌کش وارد شده و او یا آن را بیمار می‌کنند. برنامه‌های نابخردانه سیاستمداران شوروی پیشین و برگرداندن آب رودهای سیحون و جیحون برای کاشتن فرآورده‌های کشاورزی، به‌ویژه پنبه و برنج، در جمهوری‌های آسیای مرکزی، زیان‌هایی جبران‌ناپذیر را به محیط زیست آنجا وارد ساخته است که روی سیاه بدنامان تاریخ را سفید می‌کند.  و اکنون، در این دوران روشنگری، دل‌آسودگی گریبان بسیاری از شیرازیان را گرفته و پیروان مکتب «سری را که درد نمی‌کند دستمال نمی‌بندند»، و «دیگی که برای من نمی‌جوشد سر سگ توش» و دست آخر، «صابدیون خرته برون، چکار‌داری به نرخ نون»، چشم خود را به این فاجعه قریب‌الوقوع بسته و منتظرند که روزی تقصیر آن را به گردن خدا بیندازند (اگر باورتان نمی‌شود، نوشتار«وکیل تسخیری خدا: فاجعه طبیعی= پدیده طبیعی» خبر جنوب، 24 مرداد1381، شماره 6075، صفحه16 را مطالعه فرمایید).  سد تنگ سرخ، که بنای آن به ظاهر پس از سیل 20 دی 1380 به فکر اندیشمندان ما افتاد، خطری است که ساکنان شیراز را، دست‌کم به دو صورت، تهدید می‌کند. نخستین آن، خشکیدگی بخشی بزرگ از دریاچه مهارلو است، چه، سیلابی که اکنون از پسکوهک و دیگر پهنه‌های آبخیز رودخانه خشک در بالا دست سد به آن می‌رسد، در آبگیر سد تنگ سرخ مهار می‌شود. دومی آن، که روزی به ویرانی بخشی از شیراز، به ویژه از شهرک بهشتی تا قصر دشت، می‌انجامد، ویرانی سد بر اثر نشست آن و به خاطر حل‌شدن لایه‌های گچی زیر سد و آبگیرش است. پرشدن محتوم آبگیر سد از رسوب و گذشتن سیل از روی سدی خاکی از دیگر خطرهایی است که شهروندان را تهدید می‌کند. امید می‌رود که این خود بهانه‌ای به دوستداران شهرمان ندهد که سد سفیدرود را پس از بی‌فایده شدن به تنگ سرخ بیاورند!

هر چند نقشه زمین‌شناسی شرکت نفت (1969) سازند مکان سد و دریاچه را رزک مشخص کرده است، به گفته استاد قدرت‌الله فرهودی، نام درست آن گچساران است. وجود کوره گچ‌پزی بین شهرک‌های بهشتی و حافظ، که ماده اولیه خود را از تپه‌های مشرف به تنگ سرخ تامین می‌کند، شاهدی است بر این مدعا. جالب‌تر آنکه نقشه قصردشت (برگ 6449 II، سال 1334) روشن می‌سازد که در تنگ سرخ و خاور آن معدن وجود دارد و سنگ گچ بیشترین کانی است که تاکنون در آنجا دیده شده است. به روایت (Wynd &James 1965)، که در تعیین نام سازندهای مناطق مورد نظر کنسرسیوم نفتی ایران کوششی ماندگار کرده‌اند، گچساران سازندی است از جنبه زمین‌ساختی سست، انحلال‌پذیر و پاسخگو به تفاوت فشار. به همین دلایل، به ندرت تمام توالی‌های آن، که در نمونه کامل گزارش شده است، دیده می‌شوند. پیامد فشاری دایمی، که بر اثر بازشدن دریای سرخ به سپر عربستان-آفریقا و از زیر خلیج‌فارس به صفحه ایران وارد می‌آید، بالا آمدن زمین و تغییر شیب لایه‌های سازند‌ها، از جمله در کوه دراک، می‌باشد. رانش لایه‌ای به درازای 130 متر، به پهنای 30 متر و به ضخامت 3 متر در تکیه‌گاه باختری پل حسینی الهاشمی در دی 1383 دلیلی روشن است بر رخ‌دادن این پدیده؛ راستی، حال پل چطور است؟  پیامد انباشتن آب درپشت سد تنگ سرخ حل‌شدن گچ در زیر سد و آبگیر آن، نشستن نایکنواخت و شکستن سد، روان‌گشتن سیلی بزرگ، ویرانی شیراز در مسیر سیل، کشته‌شدن گروهی پرشمار و بالاخره دگرگونی لقب شهر ما از خانه دانش به خانه نادانی است. جالب آن است که چنین فاجعه‌ای در 4 مرداد1366در تهران رخ‌ داد که نزدیک به 300 نفر را کشت، زیرگذر میدان تجریش را غرقاب کرد، و757 میلیارد ریال زیان مالی را سبب شد. در جایی که شعور به مرخصی بدون جانشین رفته باشد، خطا و خطا جایگزین آزمون و خطا می‌شود. به زبان ساده، قرار است بخشی از عوارضی را که به شهرداری شیراز می‌پردازیم برای بیمارکردن و کشتن شهروندان مصرف شود.  به فرض آنکه دانش مهندسی ما به آنجا برسد که سپر عربستان-آفریقا را که سالانه نزدیک پنج سانتیمتر زیر صفحه ایران پیشروی کرده و حدود یک سانتیمتر آن را بالا می‌آورد، با منع دریای احمر از فراخ شدگی بازداشته و از حل‌شدن گچ نیز جلوگیری کنیم، یعنی سد تنگ سرخ ویران نشود، مهارکردن سیلاب رودخانه خشک بخشی بزرگ از دریاچه مهارلو را خشکانده و ساکنان سروستان و شیراز را با خطر برخی بیماری‌های تنفسی چون آسم و سل و سرطان‌های گلو و مری، احتمالا مانند آنچه در مورد دریاچه آرال در آسیای مرکزی رخ‌داده است، روبه‌رو خواهد کرد. در آن روز‌ها شهرداران، وزیران نیرو، سیاستگذاران، مشاوران، سرمایه‌گذاران، مهندسان، طراحان، سازندگان و به‌گویان احتمالا زنده نبوده و فرزندانمان نیاکان خود را به خاطر خاموشی در برابر کاری نابخردانه و تغییر لقب شیراز به دارالخلافه، لعنت خواهند کرد.  سعدی، دو چیز می‌شکند پشت مرد را تصدیق بی‌وقوف و سکوت حقوق دار

 لینک منبع اصلی


متن کامل برخی مقالات مرتبط با سخنرانی هفته جهانی محیط زیست

سید فخرالدین افضلی جمعه بیست و ششم خرداد ۱۳۹۱، 10:54
پس از سخنرانی اینجانب با عنوان "بارش غبار" (لینک 1 و   2) برخی دوستان فایل ارائه پاورپوینت را از من درخواست می نمودند که در پاسخ این عزیزان متن کامل برخی مقالات جهت استفاده قرار داده می شود.

جهت دانلود متن کامل این مقالات - حاوی ۱۱ فایل -  روی لینکهای زیر کلیک نمائید:

رمز = drafzalicom

لینک دانلود: لینک دانلود(نوع فایل: Zip  - حجم حدود 16 مگابایت)

 

 

انعکاس مراسم پایانی هفته محیط زیست در رسانه های خبری و سازمانی: غبار نقطه عفو جلسه

سید فخرالدین افضلی پنجشنبه بیست و پنجم خرداد ۱۳۹۱، 10:50
پس از برگزاری مراسم هفته محیط زیست با حضور استاندار و مدیر کل محیط زیست برگزار شد نظرات خوانندگان این سایت حکایت از این داشت که مطلب "بارش غبار" که بصورت سخنرانی همراه با نمایش فیلم و پاورپوینت از طرف اینجانب برگزار شد نقطه عطف این مراسم بود. البته دوستان لطف دارند ولی فیدبک حضوری سالن نیز به نظر همین را می رساند که در کنار ارائه اینجانب حکایت از اهمیت بسیار زیاد موضوع در جامعه دارد. البته طبق معمول افتخار نداشتیم که استاندار به عنوان نماینده دولت این سخنرانی را بشوند هر چند انتظار می رود ایشان دقیق تر از اینجانب از ابعاد فاجعه زیست محیطی - انسانی گرد و غبار مطلع باشند. ولی همانطور که قبل از جلسه انتظار رفتن ایشان از جلسه هنگام سخنرانی را داشتم نامه ای شخصی از قبل از جلسه تنظیم و به ایشان تسلیم داشتم و یک نسخه هم در اختیار مدیر کل محترم محیط زیست استان قرار دادم. به هر حال وظیفه ما آدمهائی که با دید علمی و حل مساله به وقایعی اینچنین نگاه داریم شاید در همین حد بیشتر نباشد.


من در این قسمت لینک و متن انعکاس خبر در خبرگزاری ایران (روزنامه ایران) را از آن جلسه می آورم.

روز شنبه 27 خرداد ماه 1391 هم قرار است به مناسبت روز جهانی مقابله با بیابانزائی سخنرانی را در اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس با محوریت خاک سالم و زندگی پایدار داشته باشم.

==============

لینک به انعکاس خبر محیط زیست از خبرگزاری ایران(روزنامه ایران) : لینک 

لینک به متن در سایت سازمان محیط زیست: لینک

===

متن خبرها و عکس

=====

   
استاد دانشگاه شیراز: تنفس در میان ریزگردها مثل شرایط كاركردن در معدن است
شیراز- عضو هیات علمی دانشگاه شیراز گفت : تنفس در میان ریزگردها همان شرایطی را دارد كه در یك معدن و كاركردن در هوای آلوده معدن را دارد از این رو باید برنامه ریزان و مسوولان به این پدیده حساسیت بیشتر نشان دهند .
    استاد دانشگاه شیراز: تنفس در میان ریزگردها مثل شرایط كاركردن در معدن است

به گزارش خبرنگار ایرنا ، دكتر فخرالدین افضلی دوشنبه شب در همایش پایانی محیط زیست در شیراز افزود: تفاوت كار كردن در معدن با زندگی در بین ریزگردها این است كه كارگران معدنكار برخی موازین را رعایت می كنند یا نسبت به نوع تنفس و رژیم غذایی به آنها آموزش داده می شود اما به مردم این آموزشها داده نشده است .

وی با بیان اینكه ریزگردها آلودگی اورانیوم دارند گفت : ریزگردها حاوی آلودگی اورانیوم است و این موضوع در تحقیقات دانشگاه صنعتی شریف به اثبات رسیده و خطر اورانیوم برای سلامتی هم بر كسی پوشیده نیست.

این استاد دانشگاه ادامه داد : آلودگی اورانیوم در بلند مدت باعث افزایش سرطان می شود ضمن اینكه بیمار یهای كلیوی و كبدی بیمار یهای تنفسی و پوستی و بیمار یهای برای سالمندان و كودكان رهاورد ریزگردها است .

وی ادامه داد : 90 درصد از ریزگردها از غرب و جنوب غرب كشور از عراق و عربستان می آید و قسمت عمده این ریز گردها از مناطق شمالغرب و كشور عراق می آید.

دكتر افضلی گفت : برخی از تغییرات اقلیمی از جمله خشك شدن هورالعظیم و اطراف دجله و فرات عامل برخاستن ریز گردها از عراق است به طوریكه با كمتر وزش باد ریزگردها به هوا بلند می شود .

وی گفت : كنترل ریزگردها با مالچ پاشی یا مسایل یكطرفه از سوی كشور ما حل نمی شود این كار نیاز به تقویت دیپلماسی دارد ، باید حساسیت همه كشورهای منطقه بر انگیخته شود ، باید از توان تشكل های بین المللی استفاده كنیم و از كنوانسیون های موجود بهره گیریم. ك/2

677 /675
انتهای خبر / خبرگزاری جمهوری اسلامی (ايرنا) / کد خبر 80178594 

لینک به انعکاس خبر محیط زیست از خبرگزاری ایران(روزنامه ایران) : لینک 

==============

انعکاس در سایت سازمان محیط زیست

====

در هفتمين و آخرين روز از هفته محيط زيست همايش ((محيط زيست و رسانه )) با حضور استاندار فارس،مدير كل حفاظت محيط زيست استان فارس و جمعي از مديران ارشد استان وبا شركت بيش از 500 نفر از كارشناسان محيط زيست،خبر نگاران،روساي مطبوعات استان ،تشكل هاي مردمي،برنامه س
در هفتمين و آخرين روز از هفته محيط زيست همايش ((محيط زيست و رسانه )) با حضور استاندار فارس،مدير كل حفاظت محيط زيست استان فارس و جمعي از مديران ارشد استان وبا شركت بيش از 500 نفر از كارشناسان محيط زيست،خبر نگاران،روساي مطبوعات استان ،تشكل هاي مردمي،برنامه سازان تلويزيون و راديو ،اساتيد دانشگاه و دانشجويان برگزار شد.
مدير كل حفاظت محيط زيست استان فارس در اين مراسم گفت : نگاه صرفا حفاظتي بدون در نظر گرفتن مشاركت مردم و منافع جوامع محلي نمي تواند حافظ محيط زيست باشد و به عرصه هاي طبيعي صدمه مي زند.،
 حسينعلي ابراهيمي كارنامي دوشنبه شب در همايش پاياني هفته محيط زيست در شيراز افزود: چطور مي توان بدون در نظر گرفتن معيشت مردمي كه در حاشيه تالابها و مناطق زيست محيطي زندگي مي كنند به حفاظت صرف از اين مناطق پرداخت؟
وي ادامه داد : در صورتي كه مردم را در حفاظت از عرصه هاي زيست محيطي سهيم كنيم آنان احساس مي كند كه حفاظت بهتر و بيشتر از اين عرصه ها به نفع خودشان است از اين رو حفاظت از محيط زيست پايدار تر خواهد بود.
مدير كل حفاظت محيط زيست استان فارس همچنين بر لزوم همراهي توسعه با موازين زيست محيطي تاكيد كرد و گفت : متاسفانه در اين زمينه مواجه با برخي نامهرباني ها هستيم ، ما بارها اعلام كرده ايم كه مخالف توسعه نيستيم ما به توسعه اقتصادي اجتماعي در كنار حفاظت از طبيعت و محيط زيست فكر مي كنيم.
ابراهيمي كارنامي افزود: كساني كه دغدغه توسعه دارند بايد بسنجند و مواهب وجود يك درخت در توليد اكسيژن ، در دفع گاز كربنيك در حفاظت از خاك در طراوت هوا را بسنجند و با اين موازين گزينه هاي موجود را برگزينند.
وي گفت : در ايجاد توسعه بايد تخريب طبيعت را به حداقل برسانيم نمونه احداث جاده در حاشيه تالاب پريشان در استان فارس ثابت كرد كه گزينه هايي با تخريب كمتر طبيعت هم وجود دارد .
مدير كل حفاظت محيط زيست استان فارس گفت : خوشبختانه اراده توسعه توام با نگاه زيست محيطي در فارس شكل گرفته و اين رويكرد در تصميم گيري هاي شوراي برنامه ريزي استان فارس مشهود است
 
  استاندار فارس نيز در اين مراسم  به فراهم بودن شرايط براي سرمايه گذاري هاي توسعه اي در استان فارس تاكيد كرد و گفت : خوشبختانه در استان فارس نگاه به توسعه همراه با رعايت معيارهاي زيست محيطي است و تعارضي بين توسعه و محيط زيست وجود ندارد.
مهندس حسين صادق عابدين دوشنبه شب در همايش پاياني هفته محيط زيست در شيراز افزود: ما با آغوش باز پذيراي سرمايه گذاران براي دستيابي به توسعه بيشتر دراستان فارس هستيم و در اين زمينه درك متقابل حوزه محيط زيست را هم به فال نيك مي گيريم.
وي ادامه داد : فارس بايد در قله افتخار ايران و قله افتخار آسيا و جهان بماند و هر روز شاهد دستيابي بيشتر بهتر به توسعه باشد .
استاندار فارس بيان كرد : نگاه يكطرفه به محيط زيست بدون در نظر گرفتن توسعه و نگاه يك طرفه به توسعه بدون در نظر گرفتن معيارهاي زيست محيطي هر دو خطا و جفا است .
صادق عابدين گفت : نگاه دگم و غير قابل انعطاف به محيط زيست هم به توسعه و هم به محيط زيست صدمه مي زند و خوشحاليم كه دراستان فارس با وجود مديران كار امد و كارشناسان دلسوز نگاه انعطاف پذير و در راستاي توسعه وجود دارد .
وي گفت : حفاظت از طبيعت و محيط زيست تاكيد دين و توصيه آموزه هاي ديني ماست و اين در فرهنگ ايراني و اسلامي به عنوان يك اصل پذيرفته شده است
  عضو هيات علمي دانشگاه شيراز گفت : تنفس در ميان ريزگردها همان شرايطي را دارد كه در يك معدن و كاركردن در هواي آلوده معدن را دارد از اين رو بايد برنامه ريزان و مسوولان به اين پديده حساسيت بيشتر نشان دهند . ، دكتر فخرالدين افضلي دوشنبه شب در همايش پاياني محيط زيست در شيراز افزود: تفاوت كار كردن در معدن با زندگي در بين ريزگردها اين است كه كارگران معدنكار برخي موازين را رعايت مي كنند يا نسبت به نوع تنفس و رژيم غذايي به آنها آموزش داده مي شود اما به مردم اين آموزشها داده نشده است .
وي با بيان اينكه ريزگردها آلودگي اورانيوم دارند گفت : ريزگردها حاوي آلودگي اورانيوم است و اين موضوع در تحقيقات دانشگاه صنعتي شريف به اثبات رسيده و خطر اورانيوم براي سلامتي هم بر كسي پوشيده نيست.
اين استاد دانشگاه ادامه داد : آلودگي اورانيوم در بلند مدت باعث افزايش سرطان مي شود ضمن اينكه بيمار يهاي كليوي و كبدي بيمار يهاي تنفسي و پوستي و بيمار يهاي براي سالمندان و كودكان رهاورد ريزگردها است .
وي ادامه داد : 90 درصد از ريزگردها از غرب و جنوب غرب كشور از عراق و عربستان مي آيد و قسمت عمده اين ريز گردها از مناطق شمالغرب و كشور عراق مي آيد.
دكتر افضلي گفت : برخي از تغييرات اقليمي از جمله خشك شدن
هورالعظيم و اطراف دجله و فرات عامل برخاستن ريز گردها از عراق است به طوريكه با كمتر وزش باد ريزگردها به هوا بلند مي شود .
وي گفت : كنترل ريزگردها با مالچ پاشي يا مسايل يكطرفه از سوي كشور ما حل نمي شود اين كار نياز به تقويت ديپلماسي دارد ، بايد حساسيت همه كشورهاي منطقه بر انگيخته شود ، بايد از توان تشكل هاي بين المللي استفاده كنيم و از كنوانسيون هاي موجود بهره گيريم.

 
در ادامه اين مراسم از رسانه هاي خبري و خبرنگاران برترو برنامه سازان حوزه محيط زيست تقدير شد
خبر گزاري ايرنا،روزنامه خبر جنوب،خبرگزاري مهر و واحد خبر صدا وسيماي مركز فارس به عنوان رسانه هاي برتر در حوزه محيط زيست برگزيده شدند  و از سوي مدير كل حفاظت محيط زيست استان فارس لوح تقدير و جوايزي را دريافت نمودند  توليد دهها خبر ، گزارش ، تحليل از رويدادهاي زيست محيطي ، ايجاد حساسيت در مقابل معضلات محيط زيست ، پيگيري مسايل خبري در باره آلودگي ها و اطلاع رساني بهنگام از چالش ها و مسايل زيست محيطي دراستان فارس از جمله دلايل انتخاباين رسانه ها به عنوان رسانه برتر بوده است .
همچنين نيكنام خشنودي ،مريم زوبين ، احمد رضا سهرابي ، هادي فتحي ، مهدي آماده ، محمد صداقت ، غفور مصطفايي ، رضا بعيدي ، علي گزبلند و صديقه زرين كلاه ، در اين مراسم به عنوان خبرنگاران برتر حوزه محيط زيست معرفي شدند.

در اين مراسم همچنين از معاونت صدا و معاونت سيماي مركز فارس و معاونت اطلاعات و اخبار صدا وسيما به عنوان رسانه هاي برتر در حوزه محيط زيست تجليل شد

لینک به متن در سایت سازمان محیط زیست: لینک


سخنرانی اینجانب در تالار فجر دانشگاه شیراز در روز دوشنبه: روز جهانی محیط زیست

سید فخرالدین افضلی شنبه بیستم خرداد ۱۳۹۱، 18:42
روز دوشنبه ۲۲ خردادماه۱۳۹۱ از ساعت ۶ عصر تا ۸ شب برنامه ای ریست محیطی با حضور استاندار و مدیر کل محیط زیست استان فارس در سالن فجر پردیس ارم دانشگاه شیراز برگزار می شود. روز جهانی محیط زیست

قرار است اینجانب نیز در خصوص مساله ریز گردها تازه ترین دستاوردهای علمی و پژوهشی را ارائه دهم. همچنین سعی خواهم نمود در این سمینار به مباحث پزشکی و غیره مرتبط با این مساله و اینکه چه زمانی این مساله به پایان می رسد نیز بپردازم.

دکتر س. ف. افضلی

کنگره بین المللی پدیده گرد و غبار و مقابله با آثار زیان بار آن

سید فخرالدین افضلی چهارشنبه سوم اسفند ۱۳۹۰، 20:48
اولین کنگره بین المللی پدیده گرد و غبار و مقابله با آثار زیان بار آن در اهواز و به میزبانی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی رامین (ملاثانی) برگزار شد.

این کنگره با کیفیت بسیار خوب مقالات ارائه شده و برگزاری کارگاههای آموزشی همراه بود. هر چند هوای اهواز بسیار مطبوع و بارانی و به دور از هر گونه غبار بود.

اینجانب با دو سخنرانی، داوری مقالات و شرکت در پنلهای مختلف بعنوان داور سعی نمودم سهم خوبی در این کنفرانس داشته باشم. دانشجویان کارشناسی ارشد تحت راهنمائی اینجانب نیز در بخش مدیریت مناطق بیابانی دانشگاه شیراز نتایج تحقیقات چند ساله خود را ارائه نمودند.

هر چند قطعنامه تخصصی این کنفرانس بین المللی به عقیده من دارای ایرادات اساسی بود و در برگزاری این کنفرانس ضعفهای عمده لجستیک و علمی مشهود بود ولی بعنوان تجربه اول شاید قابل قبول باشد و تقدیر از برگزارکنندگان را شایسته است.


اگر فهرست مقالات را می خواهید یا اطلاعات دیگر می توانید به وبسایت این کنگره مراجعه یا نظر بگذارید.

وبسایت کنگره: http://icodh.com/?

نگاهی به ریزگردها در هزاره سوم

سید فخرالدین افضلی پنجشنبه هشتم دی ۱۳۹۰، 18:9
امروز شاهد برگزاری جلسه ای با عنوان "نگاهی به ریزگردها در هزاره سوم" در تالار فجر دانشگاه شیراز بودیم. قصدم ارائه گزارش از این جلسه نیست چون گزارشکر نیستم فقط  با توجه به اهمیت موضوع موارد مهم مطرح شده در این جلسه که توسط صاحبنظران از نقاط مختلف کشور همچون:دکتر بهرامی، مهندس درویش، دکتر فرزی، دکتر حسن لی، دکتر مفیدی و دکتر ... و دکتر ولوی و سایرین که اسامی آنهائی که در خاطرم نیست را برای گرامیداشت این جلسه ذکر می کنم:

- منشا برداشت غبار بیشتر ترکیه و سوریه (بخصوص در فصول گرم) و البته عربستان(فصول سرد) و بعد از آنها عراق است. به هر حال حاصل ساخت صدها سد در ترکیه و پروژه های آبی سوریه بحرانی است که گریبانگیر عراق و ایران و غیره شده است.


- در فیلمی که نشان داده شد  و محصول صدا و سیما هم بود مسئولین عراقی از ایران برای مقابله با این پدیده کمک مالی می خواستند.


- بروزبحرانهای متعددی در نواحی مختلفی همچون دریاچه ارومیه، تالابها و دریاچه های استان فارس و غیره بیشتر ناشی از یرداشت بی رویه از منابع آبهای زیر زمینی و توسعه صنعتی بدون توجه به ملاحظات زیست محیطی و منابع طبیعی بوده است.


- فعالیتهائی در داخل کشور در زمینه بکارگیری تولیدات نانو در تثبیت مالچ در حال انجام است که فعلاً در حال تست است.


- ممکن است برخی فناوریهای نوین ولی پنهان موجب برخی فجایع شوند همچون ارسال امواجی که در سالهای جنگ سرد از طرف شوری سابق (روسیه) به کالیفرنیا برای ایجاد خشکسالی فرستاده می شد. یادم به ارسال پارازیت افتاد و تبعاتی که هنوز ابعادش یا حتی ضررش مشخص نیست ...

از دست اندرکاران این جلسه که من هم سهم بسیار کوچکی در آن داشتم تشکر می کنم  و برگزاری اینگونه جلسات را گرامی میدارم.


حاشیه های تاثیر گذار جلسه:

در حین برگزاری این جلسه موارد زیر در کیفیت اجرا تاثیر مهمی داشت:

1- سرد بودن سالن فجر و عدم گرمایش مناسب.

2- کیفیت نا مناسب دستگاه ویدئوپروژکتور که به دلیل استفاده متراکم از این سالن و ضعیف شدن لامپ دستگاه بود.

3- عدم رعایت زمانبندی سخنرانیها. که نهایتاً منجر به این شد که جلسه پرسش و پاسخ لغو شود. قرار بود متخصصان امر (از جمله اینجانب) در یک جلسه پرسش و پاسخ به سئوالات مختلف شرکت کنندگان در این همایش پاسخ دهند که شاید این قسمت از برنامه یکی از نقطه عطفهای این جلسه محسوب می شد و قرار بود ما که میزبانان این برنامه بودیم و حرفهای بسیار شنیدنی تری برای این همایش داشتیم در آن پنل اطلاعات خود را در اختیار قرار دهیم. البته مسئول سالن در ختم جلسه تعجیل داشت در صورتیکه تا 45 دقیقه بعد از ختم جلسه ما خبری از جلسه بعدی سالن نبود!


انعکاس خبر در خبرگزاریها:

- خبرگزاری فارس: همایش نگاهی به ریزگرد‌ها در هزاره سوم در شیراز برگزار شد.


Google


در اين سايت
در كل اينترنت
وبلاگ-کد جستجوی گوگل
بیوگرافی
محیط زیست، منابع طبیعی، خاک (دکتری تخصصی)، هیئت علمی دانشگاه شیراز
دارای مدرک مشاور حرفه ای کسب و کار(اقتصادی و سرمایه گذاری)،منتورینگ استارتاپ، دارای مدرک و سابقه اجرائی-تحقیقاتی و مربی پدافند غیر عامل،  HSE

مشاهده نحوه تماس و تازه های اینستاگرام، لینکداین و ... در لینک زیر:
https://zil.ink/drafzali.s.f
آخرین نوشته‌ها